อาการแพ้เครื่องสำอาง

การวินิจฉัยและรักษาการแพ้เครื่องสำอาง

ปกติแล้วการแพ้เครื่องสำอางสามารถเกิดขึ้นได้กับทุกคน ทุกผลิตภัณฑ์แต่ไม่ได้เป็นอันตรายมากเนื่องจากเป็นการใช้ภายนอก หากเรารู้สึกว่ามีอาการแพ้เครื่องสำอางตัวนั้นก็ให้หยุดจนหายและลองใช้ในบริเวณน้อยๆดูอีกว่าเป็นอีกหรือเปล่า เพื่อหาต้นตอว่าเกิดจากสารอะไรและครั้งต่อไปจะได้หลีกเลี่ยงสารนั้นๆ

 

อะไรเป็นสาเหตุของการเกิดปฏิกิริยากับเครื่องสำอาง

การเกิดผิวอักเสบจากการระคายเคือง ผิวจะมีอาการแพ้เมื่อสัมผัสกับสิ่งที่มีความหยาบกระด้างหรือเคมีรุนแรง บ่อยครั้งที่พบว่าสารเคมีทำอันตรายโดยตรงกับผิวหนังชั้นนอก จึงเป็นเหตุให้เกิดอาการแพ้

ผื่นแพ้สัมผัสเกิดขึ้นจากระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายเกิดปฏิกิริยาต่อต้านสารเฉพาะอย่าง (สารที่เป็นตัวทำให้เกิดอาการแพ้) ซึ่งเป็นสารแปลกปลอมและเป็นอันตรายต่อผิวหรือร่างกาย

ปกติแล้วอาการแพ้เครื่องสำอางเกิดได้บ่อยแค่ไหน

ปกติแล้วอาการแพ้อย่างรุนแรงนั้นพบได้ไม่บ่อย อย่างไรก็ตามการแพ้จากการระคายเคืองเล็กน้อยต่อส่วนผสมในเครื่องสำอางนั้นไม่ถือเป็นเรื่องผิดปกติ การศึกษาพบว่าประชากรประมาณ 10% อาจมีบางประเภทของการแพ้เครื่องสำอางในช่วงใดช่วงหนึ่งของชีวิต ปฏิกิริยาการแพ้เครื่องสำอางจะเกิดได้ในผู้หญิงมากกว่า เนื่องจากผู้หญิงมีแนวโน้มว่าใช้ผลิตภัณฑ์เครื่องสำอางมากกว่าผู้ชาย

จะทำอย่างไรหากพบว่ามีอาการแพ้

หากเกิดอาการแพ้ ให้หยุดใช้เครื่องสำอางทุกตัว และเมื่อหายจากการแพ้แล้ว ให้เริ่มใช้ผลิตภัณฑ์เดิมทีละตัว ซึ่งจะช่วยให้วิเคราะห์ได้ว่าผลิตภัณฑ์ตัวใดที่ทำให้เกิดอาการแพ้ หากไม่สามารถหาตัวต้นเหตุของการแพ้ได้ อาการแพ้ก็จะไม่หายไปได้

วินิจฉัยอาการแพ้ได้อย่างไร

อาการต่าง ๆ นั้นจะวินิจฉัยได้โดยการสังเกตดูอาการที่เกิดขึ้นและประวัติการใช้ผลิตภัณฑ์เครื่องสำอางหลาย ๆ ตัวที่ใช้อยู่ เนื่องจากผู้ใหญ่ส่วนมากจะใช้ผลิตภัณฑ์เครื่องสำอางหลายตัว ดังนั้นจึงเป็นการยากในการจะชี้ตัวผลิตภัณฑ์ที่ทำให้แพ้ หากแพทย์สงสัยว่าจะเป็นผื่นแพ้สัมผัส แพทย์อาจจะใช้วิธีการทดลองแต้มสารต่าง ๆ บนผิวเพื่อหาว่าอะไรที่เป็นตัวทำให้แพ้

อาการแพ้ต่าง ๆ จะรักษาได้อย่างไร

โดยทั่วไปแล้ววิธีหนึ่งในการรักษาก็คือการหลีกเลี่ยงผลิตภัณฑ์ที่ทำให้เกิดอาการแพ้ ครีมหรือขี้ผึ้งที่มีส่วนผสมของ cortisone เช่น hydrocortisone (cortisone 10) และ hydrocortisone acetate (cort-aid) อาจใช้เพื่อช่วยควบคุมอาการคัน, บวม และผิวแดงได้ ในกรณีที่เป็นรุนแรง อาจต้องมีใบสั่งยาที่แรงขึ้นเพื่อบรรเทาอาการต่าง ๆ หากแผลที่พุพองเกิดติดเชื้อ การต้องใช้ยาปฏิชีวนะร่วมด้วย

ประเภทของอาการแพ้เครื่องสำอาง

เป็นอีกอย่างที่คนถามกันมากเวลาผมไปที่เวบต่างๆหรือเวลาใครซื้อของมาใช้ได้ซักพักแล้วสิวขึ้นก็จะบอกว่าเราใช้แล้วแพ้ จริงๆแล้วการแพ้เครื่องสำอางที่ค้นดูมีแบ่งออกด้วยกัน 2 อย่าง คือ irritant contact dermatitis กับ allergic contact dermatitis อาการเป็นอย่างไรและหน้าตาเป็นยังไงเข้าไปดูในบทความนี้กันนะครับ

แพ้เครื่องสำอาง

ผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ เช่นมอยส์เจอร์ไรเซอร์, แชมพู, ระงับกลิ่นกาย, เมคอัพ, โคโลญจน์, และเครื่องสำอางอื่น ๆ ได้กลายเป็นส่วนหนึ่งในชีวิตประจำวันของเราไปเสียแล้ว สถาบันผิวหนังแห่งอเมริกาได้มีรายงานการสำรวจว่าโดยทั่วไปแล้วผู้ใหญ่จะใช้ผลิตภัณฑ์อย่างน้อย 7 อย่างในแต่ละวัน แม้ว่าเครื่องสำอางจะช่วยทำให้เรารู้สึกว่าสวยขึ้น ดูดีขึ้น, แต่ก็อาจเป็นสิ่งที่ทำให้ระคายเคืองผิว หรือเกิดอาการแพ้ขึ้นได้ ส่วนผสมต่าง ๆ ที่อยู่ในเครื่องสำอาง เช่นน้ำหอม และสารกันเสีย อาจเป็นตัวสร้างแอนติบอดี้, ที่กระตุ้นให้เกิดอาการแพ้

อาการแพ้เครื่องสำอางเป็นอย่างไร

การแพ้เครื่องสำอางมีอาการอยู่สองประเภทที่อาจเกิดขึ้นได้คือ ผิวอักเสบจากการระคายเคือง และ ผิวอักเสบจากการสัมผัส - - ผื่นแพ้สัมผัสนั้นจะเป็นรอยในบริเวณที่อักเสบ (แดง, คัน, บวม) ที่จะเกิดขึ้นหลังจากสัมผัสกับผิว

ผิวอักเสบจากการระคายเคือง (Irritant contact dermatitis) ลักษณะนี้พบได้บ่อยกว่าผื่นแพ้สัมผัส และเกิดขึ้นได้กับทุกคน จะเกิดขึ้นเมื่อมีการระคายเคือง หรือถูกสิ่งที่หยาบ ๆ ทำร้ายผิว ปกติจะเริ่มจากอาการคันเป็นที่ ๆ ผิวตกสะเก็ด หรือเป็นผื่นแดง แต่แล้วก็อาจเป็นแผลพุพอง โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากผิวระคายเคืองจากการเกา ผิวอักเสบจากการระคายเคืองนั้นเกิดขึ้นได้โดยการสัมผัสกับสิ่งที่ทำให้ระคายเคือง บริเวณผิวหนังชั้นนอกสุดที่บาง เช่นเปลือกตา หรือบริเวณที่ผิวแห้งและแตกนั้นจะระคายเคืองได้มากกว่า

ผื่นแพ้สัมผัส (Allergic contact dermatitis)  จะเกิดขึ้นในคนที่แพ้ต่อส่วนผสมเฉพาะบางอย่าง หรือส่วนผสมที่อยู่ในเครื่องสำอางบางประเภท อาการที่เกิดคือผิวแดง, บวม, คัน คล้ายเป็นลมพิษ ในบางกรณีจะแสบแดง - - ผิวหน้า, ริมฝีปาก, ดวงตา, หู และคอนั้นเป็นส่วนที่เกิดการแพ้เครื่องสำอางได้บ่อยกว่าส่วนอื่น ๆ ถึงกระนั้นอาการผื่นแพ้สัมผัสก็สามารถเกิดขึ้นได้ในส่วนอื่นของร่างกายเช่นกัน

ระยะเวลาในการเกิดอาการระคายเคืองก็หลากหลาย สิ่งที่ทำให้ระคายเคืองได้มาก เช่นน้ำหอม, อาการอาจเกิดขึ้นได้ภายในไม่กี่นาที หรืออาจนานเป็นชั่วโมงก็เป็นได้ อย่างไรก็ดี ในผลิตภัณฑ์ที่ระคายเคืองน้อยก็อาจใช้เวลาเป็นวัน หรือเป็นสัปดาห์กว่าจะเกิดอาการ เช่นสบู่ - - อาการจริง ๆ ของผื่นแพ้จะใช้เวลาประมาณ 7-10 วันกว่าจะเกิดอาการ ในบางครั้งบางคน กว่าจะเริ่มมีอาการแพ้ต่อผลิตภัณฑ์ ก็อาจเกิดหลังจากใช้ผลิตภัณฑ์ดังกล่าวมาเป็นเวลาหลายปี

Reference

- medicinenet.com 

เรียบเรียงและแปลโดย Acnethai.com